Workshops Archiefdagen 2022
Workshops 13 juni
Workshops 14 juni
Maandag 13 juni 2022
Ellen van der Waerden, Charles Jeurgens
Wat nou, objectiviteit en onpartijdigheid van de archivaris (artikel 1 uit de ethische code)?? Het tegendeel is het geval. De archivaris heeft macht. Wíj beslissen over wat bewaard wordt en wat niet – en dus bepalen wij met welke verschillende brillen volgende generaties het verleden kunnen beschouwen en onderzoeken. Maar wat doen wij met die macht, hoe vullen we die in? Welke bewuste of onbewuste keuzes maken wij daarin? En zijn wij archivarissen in staat om onze macht te delen met de anderen om op die manier een betere invulling te geven aan wat artikel 8 van de Code van ons vraagt: het dienen van het algemeen belang.
Jesse de Regt, Gertjan van Heijst
| Een paar jaar geleden was kwaliteitszorg binnen het informatie- en archiefbeheer nog een nieuw begrip. Inmiddels lijkt iedereen binnen het vakgebied zich bewust dat er iets moet gebeuren met kwaliteitszorg. Bovendien is de invoering van kwaliteitszorg een wettelijke verplichting (art. 16 van de Archiefregeling). Én niet voor niets! In onze interactieve workshop gaan we in op het nut, noodzaak en de verplichting van het hebben van een kwaliteitssysteem voor informatie- en archiefbeheer. |
Caroline de Hart, Peter Diebels, Annemieke Adema, Mathijs Timmermans
| Hoe geeft je het toezicht op overgebrachte archieven op een integere manier vorm en voorkom je vermoedens van belangenverstrengeling? Keurt de slager zijn eigen vlees of ga je het vlees van de buren keuren? In deze workshop komen, na een inleiding waarin de juridische en ethische aspecten besproken worden, twee verschillende methodes aan bod om toezicht op overgebracht archief aan te pakken: een pool en een samenwerkingsverband. Daarna ga je actief aan de slag met je eigen buren om een voor jullie regio geschikte oplossing te bedenken. |
Hans Hut
| Is Toezicht het spreekwoordelijke ondergeschoven kindje van het informatie- en archiefbeheer? In de Beroepscode van Archivarissen wordt het niet genoemd! Hoe komt dat? En wat is ervoor nodig om van de toezichthouder een volwassen, volwaardige en waarde(n)volle functie te maken? |
Eric Ketelaar
| Workshop voor jonge archivarissen. Zijn er ethische valkuilen waar juist de jonge archivaris/informatieprofessional op moet letten? Hoe verhoud je je tot onethisch gedrag van ervaren archivarissen? Welke steun kun je krijgen van de Ethische commissie van de KVAN? |
Ronald Bisscheroux, Yvonne Welings
| De AVG stelt beperkingen aan de verwerking van persoonsgegevens in documenten. En er komt een nieuwe Archiefwet die aansluit op de AVG en WOO. Wat is het effect van de daaruit volgende ‘data minimalisatie’, het anonimiseren en beperken van openbaarheid (wordt 110 jaar!)? Is er nog een toekomst voor historisch onderzoek? |
Puck Huitsing, Marianne Loef
| De tweede wereldoorlog ligt meer dan 75 jaar achter ons. En dat betekent dat veel archieven in de komende tijd de beperking op de openbaarheid zullen verliezen. Tegelijkertijd willen we steeds meer archieven digitaal beschikbaar stellen, door ze te digitaliseren en met elkaar te verbinden en te contextualiseren. Hierbij stuiten we op dilemma’s; van juridische en ethische aard. De juridische dilemma’s (is beschikbaarstelling niet in strijd met de AVG) kunnen we nog wel hanteren, via pia’s. Maar hoe zit het met de ethische kwesties? Vaak worden die onder de juridische geschoven. Maar dat is ten onrechte. Er kan namelijk heel veel. Maar de vraag is: als het kan, moet je het dan ook doen? Hoe ga je om met gevoelens van nabestaanden? En hoe maak je die afweging als archivaris? |
Dinsdag 14 juni 2022
Luud de Brouwer, Erika Hokke, Ingmar Koch
| Afgelopen jaar verschenen twee boeken met het uitgangspunt dat alle informatie over iedereen openbaar is, bewaard blijft en gebruikt wordt. In Ondertussen in Dopamine City van DBC Pierre staan de gevolgen van totale openbaarheid en transparantie voor een alleenstaande vader en zijn zoon en dochter centraal. Als tegenstelling beschrijft Dave Eggers in Het alles het perspectief hierop vanuit een digitale monopolist die het hele digitale – en eigenlijk ook fysieke – domein beheerst, beheert en stuurt.
Tijdens een live leesclub zullen we aan de hand van deze twee boeken van gedachten wisselen over de gevolgen van het steeds meer vastleggen van gegevens en de steeds verder gaande transparantie. Wat zou staan in het derde boek, als dat het perspectief van de archivaris zou weergeven? |
Suzi Szabó, Paul van den Akker, Erik Mul
| Het Nationaal Archief wil onderzoeken welke mogelijkheden AI kan bieden voor een balans in het spanningsveld tussen privacy en openbaarheid . Door te laten zien hoe privacy niet een alles (op slot of weggooien) -of niets kwestie hoeft te zijn. En dat er een balans mogelijk is tussen privacyborging enerzijds en openbaarheid en erfgoed anderzijds. We hopen hierbij ook een brug te slaan tussen de problematiek die archiefvormers bij uitvoering van de WOO ondervinden, en informatieverstrekking in andere vorm die onder de nieuwe Archiefwet mogelijk wordt voor archiefinstellingen. In de workshop lichten we het onderzoeksproject toe, als aanloop om de belangrijkste dilemma’s in dit spanningsveld met elkaar te onderzoeken. |
Gabriëlle Beentjes, Annemarie Wierda, Femke Prinsen
| Digitalisering speelt een steeds grotere rol bij het bewaren en toegankelijk maken van informatie die in fysieke collecties te vinden is. Maar wat is eigenlijk de impact van de digitale kopie op het fysieke stuk? Mogen we dat fysieke stuk nog zien? Wat kan de onderzoeker (nog) vinden? En hoe zit het met de materiële aspecten van het origineel? Deze vragen gaan we in kleine groepen met elkaar onderzoeken, zonder dat een concreet antwoord gezocht wordt. |
Tom Kuipers, Charles Jeurgens, Scarlett Losch, Gentry Elitsa Tsatsiou, Rika Theo, Ellen van Veen, Mathé van der Velden, Theo Vermeer
De witte olifant in de kamer. Archieven en erfgoedinstellingen beroepen zich er graag op dat ze de geschiedenis toegankelijk maken voor onderzoek. Toegankelijk voor iedereen. Alle goede intenties ten spijt, voelt lang niet iedereen zich prettig bij de manier waarop dat gebeurt. Alleen door de dialoog aan te gaan met hen die zich niet veilig voelen en onvoldoende gerepresenteerd voelen, kunnen we eraan werken om als archiefveld inclusiever te worden. Want wie echt toegankelijk en inclusief wil zijn zal moeten kijken naar zijn blinde vlekken. In ‘De witte olifant in de kamer’ gaat Jeftha Pattikawa in gesprek met diversiteitswerkers, inclusieprofessionals en aanjagers van verandering, die niet tot de normgroep horen binnen de organisaties waar zij werkzaam zijn. Hoe ziet dit er in de praktijk uit? Welke rollen worden hen door de organisatie toebedeeld? Zijn dit rollen die zij kunnen en willen vervullen? Waar schuurt professionaliteit met identiteit? Met welke dilemma’s en grenzen worden zij geconfronteerd? Durven we samen de witte olifant in de kamer te benoemen?
Margriet van Gorsel, Michiel Simons, Brandy Sanmoeradi, Nine Claassen, Renée Cranen
| De Ethische Code gaat in hoofdzaak over de beheer- en behoudsfunctie van archivering. De Code moet nog worden uitgebreid met een artikel over waarderings- en selectiekeuzen, van particulier verworven archief, van de archivaris. Een dergelijk artikel zal de professionaliteit van de archivaris versterken. De uitwerking ervan vraagt om nieuw instrumentarium, kwaliteitseisen en meetbaarheid. De archieftoezichtsfunctie is bij uitstek gespecialiseerd in het ontwikkelen van dergelijk instrumentarium en de nieuwe Archiefwet biedt ook de gelegenheid met de uitbreiding van toezicht op overgebrachte informatie. |
Wilma Simons, Margriet Kim Nguyen, Jim Hendriks
| Ga mee op reis naar Faro! Daar werd in 2005 het verdrag van de Raad van Europa getekend met de titel: de waarde van cultureel erfgoed voor de samenleving. Dit verdrag stelt ons drie gewetensvragen: waarom bewaren we erfgoed, voor wie doen we dit en hoe zijn zij in ons werk betrokken? Met een casus gaan Wilma Simons en Margriet Kim Nguyen, participatiespecialisten bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, op zoek naar antwoorden. Benieuwd wat het Verdrag van Faro voor de archiefsector kan betekenen? Praat dan mee! |
Puck Huitsing, Marianne Loef
| De tweede wereldoorlog ligt meer dan 75 jaar achter ons. En dat betekent dat veel archieven in de komende tijd de beperking op de openbaarheid zullen verliezen. Tegelijkertijd willen we steeds meer archieven digitaal beschikbaar stellen, door ze te digitaliseren en met elkaar te verbinden en te contextualiseren. Hierbij stuiten we op dilemma’s; van juridische en ethische aard. De juridische dilemma’s (is beschikbaarstelling niet in strijd met de AVG) kunnen we nog wel hanteren, via pia’s. Maar hoe zit het met de ethische kwesties? Vaak worden die onder de juridische geschoven. Maar dat is ten onrechte. Er kan namelijk heel veel. Maar de vraag is: als het kan, moet je het dan ook doen? Hoe ga je om met gevoelens van nabestaanden? En hoe maak je die afweging als archivaris? |
De Archiefdagen zijn een initiatief van KVAN, dé beroepsorganisatie voor professionals en instellingen in de archiefsector.
